Đề xuất thay đổi luật việt vị từ Wenger nhưng chưa khả thi trong 2 năm tới

Arsène Wenger, Giám đốc Phát triển Bóng đá Toàn cầu của FIFA, từng đề xuất điều chỉnh luật việt vị nhằm tạo ưu thế hơn cho các đội tấn công. Ông kỳ vọng thay đổi này có thể được thông qua trong vòng một năm, tuy nhiên theo ESPN, khả năng thực hiện điều này là rất thấp.

Ý tưởng đề xuất thay đổi luật việt vị từ Wenger

Ý tưởng này được Arsène Wenger đưa ra cách đây năm năm, khi ông mới nhậm chức Giám đốc Phát triển Bóng đá Toàn cầu tại FIFA. Mục tiêu là tạo ưu thế hơn cho các đội tấn công: theo luật mới, cầu thủ tấn công có thể đứng cao hơn so với hậu vệ áp chót, miễn là một phần cơ thể vẫn còn ngang bằng với hậu vệ đó. Hiện nay, cầu thủ tấn công phải đứng ngang hoặc lùi hơn so với hậu vệ áp chót để không bị việt vị.

Wenger cũng thừa nhận rằng dù áp dụng cách tính nào, vẫn sẽ có những tình huống tranh cãi, nơi cầu thủ chỉ việt vị vài milimét, bởi luật việt vị vốn chỉ có hai khả năng: việt vị hoặc không.

Quá trình thử nghiệm và vai trò của IFAB

Trong nhiều năm qua, luật này đã được thử nghiệm âm thầm nhưng chưa tiến gần tới việc áp dụng chính thức. IFAB, cơ quan làm luật bóng đá, vẫn tiếp tục thử nghiệm để khuyến khích bóng đá tấn công và tăng số bàn thắng.

Hồi tháng Ba, IFAB cho biết sẽ chủ động tìm thêm các giải đấu để thử nghiệm luật mới, với mục tiêu giữ cho bóng đá vừa hấp dẫn vừa giàu tính tấn công. Wenger tin rằng những cuộc thử nghiệm hiện tại có thể giúp ý tưởng của ông trở thành một phần chính thức của bóng đá.

Lịch sử thay đổi luật việt vị

Lần cuối cùng luật việt vị có sự thay đổi lớn là vào năm 1990. Trước đó, cầu thủ tấn công bắt buộc phải đứng lùi hẳn phía sau hậu vệ áp chót, chứ không chỉ ngang bằng như hiện nay.

Wenger chia sẻ với Bein Sports:

“Vào năm 1990, sau World Cup tại Ý, một giải đấu có rất ít bàn thắng, chúng tôi đã quyết định rằng nếu cầu thủ đứng ngang hàng với hậu vệ thì sẽ không bị việt vị nữa. Trong các tình huống tranh cãi, lợi thế luôn thuộc về cầu thủ tấn công. Nhưng từ khi có VAR, lợi thế này biến mất và điều đó khiến nhiều người thấy khó chịu.

Vì vậy, tôi đề xuất rằng chỉ cần một phần cơ thể của cầu thủ tấn công còn ngang hàng với hậu vệ, thì không tính việt vị. Chúng tôi đang tiến hành thử nghiệm luật này. Trong vòng một năm nữa, IFAB sẽ đưa ra quyết định cuối cùng, chứ không phải tôi.”

Những phản ứng và lo ngại

Những cuộc thử nghiệm đầu tiên với ý tưởng của Wenger chưa đạt kết quả như mong đợi. Nhiều ý kiến lo ngại rằng luật mới có thể trao quá nhiều lợi thế cho đội tấn công và ảnh hưởng tiêu cực tới chiến thuật. Thậm chí, thay vì tạo ra nhiều bàn thắng hơn, luật mới có thể dẫn đến ít bàn thắng hơn do các hàng thủ chủ động lùi sâu phòng ngự.

Khó khả thi trong ngắn hạn về thay đổi luật việt vị

Việc thay đổi luật việt vị trong vòng một năm gần như bất khả thi, bởi IFAB có một quy trình họp cố định. Mọi đề xuất thay đổi luật phải được thảo luận và thống nhất vào tháng 12, sau đó mới tiến hành bỏ phiếu vào tháng 3. Ngoài ra, luật mới còn phải được thử nghiệm trong các giải đấu mang tính cạnh tranh thực sự trước khi có thể chính thức áp dụng.

Một ví dụ về sự thay đổi nhanh chóng là luật giới hạn thời gian thủ môn giữ bóng. Thử nghiệm bắt đầu từ tháng 4/2024, luật được thông qua vào tháng 3/2025 và áp dụng từ mùa giải 2025-26. Tuy nhiên, đây chỉ là thay đổi nhỏ, nhằm chống câu giờ, và thử nghiệm chỉ diễn ra ở ba giải bán chuyên.

Trong khi đó, việc sửa luật việt vị ở mức độ lớn như đề xuất của Wenger sẽ tạo ra biến động cực lớn. Các cuộc thử nghiệm cần diễn ra ở cấp độ giải đấu cao hơn, dù chưa phải là các giải hàng đầu, và hiện tại vẫn chưa có quy trình chính thức để tiến hành.

Với quy trình của IFAB và tình hình hiện nay, khả năng luật việt vị được sửa theo đề xuất của Wenger trong vòng hai năm tới là rất thấp.